Hoofdluis

Op de woensdagen na elke vakantie is het weer tijd voor luizenkammen, ook wel luizenspeuren genoemd. Met twee luizencoördinatoren aan  het roer, gaan vele luizenkamouders aan de slag. Hieronder algemene informatie over hoofdluis en het protocol voor het luizenkammen op school.

Contactpersoon werkgroep hoofdluis vanuit de OR: Irna Hertel

Klik hier voor het Protocol Luizenkammen (versie augustus 2018)

Wat is hoofdluis en wat kunt je er aan doen?
Ziek word je niet van hoofdluis, wel verspreidt hij zich in een hoog tempo, vooral onder kinderen. Controleer kinderen dus vaak, en grijp meteen in als je hoofdluis ontdekt. Kammen met een speciale kam is de beste remedie.

Hoe krijg je hoofdluis?
Hoofdluis krijgen heeft niks te maken met wel of niet schoon zijn. Het kan iedereen overkomen. Luizen zijn overlopers. Ze wandelen van hoofd naar hoofd, hoofdzakelijk door letterlijk direct haar-haarcontact. De rol van overdracht via kammen, mutsen, jassen, petten, sjaals, koptelefoons, knuffels en beddengoed is nooit wetenschappelijk aangetoond. Kinderen lopen de meeste kans om hoofdluis te krijgen omdat ze bij het spelen vaak letterlijk de koppies bij elkaar steken.
De hoofdluis zoekt graag een warm, behaard plekje op: achter de oren, in de nek of onder de pony bijvoorbeeld. Het is aan te raden jouw kind regelmatig op hoofdluis te (laten) controleren.

Hoe herken je hoofdluis?
Hoofdluis veroorzaakt meestal jeuk. Dat is het signaal om het haar nauwkeurig door te pluizen. Als je het haar met een netenkam of luizenkam doorwerkt (vooral achter je oor, in je nek of onder de pony), boven een vel wit papier kun je zien of er luizen uit het haar vallen. Het zijn grijsblauwe of (na het bloed zuigen) rode beestjes van een paar millimeter groot.
Hun eitjes, neten, zijn witte stipjes die op roos lijken. Alleen zit roos los terwijl neten juist aan het haar vastkleven, veelal dicht bij de hoofdhuid. De neten groeien met het haar mee. Zodra ze verder dan een paar centimeter van de hoofdhuid af zitten, kunnen er geen luizen meer uit komen.
Als je hoofdluis ontdekt hoef je niet naar de huisarts. Het is wel belangrijk de luizen meteen te bestrijden. Informeer ook school, vriendjes/vriendinnetjes en de (sport)club.

hoofdluis hoofdluis-2 hoofdluis-3

Behandeling
Zolang er nog luizen of nog niet uitgekomen neten op het hoofd zitten blijft hoofdluis besmettelijk. Het is dus belangrijk de aanval tegen de luis in te zetten. De behandeling bestaat uit bestrijden én het voorkomen van herbesmetting.

Bestrijding
Kam gedurende 14 dagen het haar elke dag met een netenkam of een speciale fijne kam (merk Assy Luizenkam). Het kammen is het belangrijkste en gaat als volgt:
· Was het haar met gewone shampoo en spoel het haar uit.
· Bescherm de ogen met een washandje.
· Breng ruim crèmespoeling in het haar en spoel dit NIET uit.
· Kam de knopen en klitten uit het haar met een gewone kam.
· Houd het hoofd voorover boven een wasbak en kam het haar van achteren naar voren met een fijntandige kam tegen de schedelhuid aan; start bij het ene oor en schuif na elke kambeweging op richting het andere oor.
· Veeg tussendoor de fijntandige kam regelmatig af aan een witte papieren servet of zakdoek en kijk of er luizen op het papier zichtbaar zijn.
· Spoel de crèmespoeling uit.
· Maak de kam schoon door die 5 minuten uit te koken of te ontsmetten met alcohol (70%).
Combineer het kammen eventueel met een antihoofdluismiddel. De middelen zijn niet effectief tegen de larven in de neten. Om tussentijds uit de neten gekomen luizen te doden moet de behandeling volgens na 7-9 dagen herhaald worden.

Antihoofdluismiddelen
Als je een antihoofdluismiddel wilt gebruiken, kies dan in ieder geval voor een geregistreerd product.
Middelen op basis van dimeticon hebben de voorkeur omdat deze middelen geen insecticiden bevatten en omdat er geen resistentie kan ontstaan tegen deze middelen. Geadviseerd wordt een middel met dimeticon te gebruiken dat is geregistreerd als geneesmiddel. Op dit moment is dit Prioderm. Behandelingen van het haar met een antihoofdluismiddel in combinatie met dagelijks kammen van het haar met een fijntandige kam gedurende 14 dagen, is bewezen effectief. Fijntandige kammen zijn beschikbaar bij drogist, apotheek en online.
Er bestaan natuurlijke producten tegen hoofdluis die zijn gebaseerd op olie, maar daarvan is niet bewezen dat ze werken. Geregistreerde homeopathische middelen tegen hoofdluis bestaan niet.

Wat als na twee weken de hoofdluis nog niet weg is?
Als je geen middel gebruikt hebt, dan is het verstandig om de behandeling te herhalen in combinatie met een antihoofdluismiddel. Heb je wel een antihoofdluismiddel gebruikt dan is de behandeling waarschijnlijk mislukt of er is opnieuw een besmetting geweest. Behandel dan opnieuw en volg de bijsluiter of gebruiksaanwijzing nauwkeurig. Ga door met het dagelijks doorkammen en eventueel de andere maatregelen (zie hieronder).

Herbesmetting voorkomen; informeer de omgeving.
Gelijktijdig met de ontdekking en behandeling moeten ook alle gezinsleden worden gecontroleerd en dagelijks worden gekamd. Gebruik voor ieder gezinslid een eigen kam.
Het is ook belangrijk om meteen school, vriendjes/vriendinnetjes , opa&oma’s, de oppas, (sport)club etc. te informeren.
Zoals eerder gezegd: de rol van overdracht via kammen, mutsen, jassen, petten, sjaals, koptelefoons, knuffels en beddengoed is nooit wetenschappelijk bewezen. Het advies voor aanvullende maatregelen zoals het wassen van beddengoed, knuffels en kleding etc. is daarom ingetrokken door het RIVM.
Preventieve behandeling; hoe zorg je ervoor dat de hoofdluis niet terugkomt.
Immuniteit tegen hoofdluis bestaat niet en van de werking van preventieve producten is geen wetenschappelijk bewijs. Regelmatig controleren is de enige manier om hoofdluis en de terugkomst daarvan te voorkomen.

De informatie in deze brief is gebaseerd op “LCI-richtlijn Hoofdluis”van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de richtlijnen volgens het Landelijk Steunpunt Hoofdluis.
Met vragen over het bestrijden en behandelen van hoofdluis kun je ook terecht bij de regionale afdeling Jeugdgezondheidszorg van de GGD Regio Nijmegen tel., 024 3297111.

(augustus 2018)